“Thôi chết con mẹ rồi, giờ cắm máy đào chỉ có nước lỗ tiền điện”
“Trâu đào hết thời rồi”
Đó là phần lớn suy nghĩ hiện tại của nhiều người đầu tư trâu đề “cày coin”. Một thực tế phũ phàng là nhiều người không hiểu gì về việc “đào coin” nhưng vẫn tham gia. “Nghe nói” hay được “tư vấn” rằng mua trâu đào Bitcoin hay ETH “lời dữ lắm” là lý do rất nhiều người tham gia. Họ tham gia mà không chuẩn bị kiến thức, không hiểu việc mình làm mà chỉ chăm chăm vào lợi nhuận. Vậy bản chất của việc này là sao?
Trong bài sẽ dùng Bitcoin để làm ví dụ phân tích, các trường hợp coin PoW khác sẽ không khác nhiều lắm về bản chất.
1. Cơ bản thì PoW là thuật toán đồng thuận sử dụng để xác thực giao dịch trên blockchain. Việc “đào coin” là sử dụng sức mạnh tính toán của “trâu” để giải thuật toán, xác nhận giao dịch và tạo ra block mới.
2. Cứ mỗi 10 phút, tất cả các máy đào trên toàn thế giới sẽ tham gia vào việc giải thuật toán, máy hoặc hệ thống máy (có thể “ghép” nhiều máy lại để tăng sức mạnh theo cấp số cộng) nào giải ra trước sẽ nhận được tiền thưởng
3. Càng có nhiều máy tham gia thì độ khó (difficulty) càng tăng lên và ngược lại. Cơ chế này nhằm đảm bảo cứ khoảng 10 phút là có 1 block mới ra đời. Ngoài ra, độ khó cũng tăng lên theo thời gian (độ dài của blockchain). Fun fact: đơn vị của “thời gian” trên blockchain là số khối, ví dụ, không phải giờ phút giây.
4. Mỗi 14 ngày độ khó của Bitcoin sẽ được điều chỉnh và giữ ổn định trong 14 ngày tiếp theo. Khoảng thời gian đó tương ứng2016 block.
5. Lượng “tiền thưởng” từ việc đào coin mang lại bao gồm:
Tiền thưởng = Phần thưởng tạo ra block mới+Phí giao dịch
vd: Tại block 543,467 (2018-09-28 23:07:08) có Reward Per Block = 12.50+0.1663 (BTC) tương đương $84,501.67 USD.
Difficulty lúc đó là 7,152,633,351,906
Trong đó:
Tiền thưởng: tổng số tiền nhận được khi tạo ra 1 block mớiPhần thưởng tạo ra block mới (Block Reward): đây là phần thưởng khuyến khích mọi người tham gia vào việc đào coin, có cơ chế giảm dần theo thời gian, hiện tại là 12.5 BTC/block, đến tầm cuối tháng 5/2020 thì giảm 1/2 còn 6.25 BTC/block, chu kì giảm là mỗi 210,000 block, tương đương 4 năm.Phí giao dịch: tương tự như phí chuyển khoản mọi người phải trả cho ngân hàng khi chuyển tiền.
6. Cơ chế khuyến khích của việc đào Bitcoin là tiền thưởng từ 2 yếu tố ở (5), tuy nhiên phần thưởng sẽ giảm dần còn phí giao dịch sẽ tăng dần do theo thời gian sẽ có nhiều người dùng Bitcoin và mỗi giao dịch đều sẽ trả phí. Lúc này phí giao dịch (transaction fee) sẽ đủ lớn để bù đắp cho phần thưởng tạo ra khối mới (block reward), trở thành nguồn thu chính cho máy đào.
7. Chúng ta vừa trải qua giai đoạn tăng trưởng quá nóng về giá, khiến cho nhiều người tham gia vào việc đào coin -> độ khó đã tăng đột biến từ 1.1 tỷ tháng 9/2017 lên 7.1 tỷ tháng 9/2018, hơn 6.45 lần.
8. Việc quá nhiều người tham gia đào coin khiến độ khó tăng mạnh, “miếng bánh” mà mỗi người được chia trở nên nhỏ đi. Trong thời gian này số lượng người dùng chưa đủ lớn -> lượng phí giao dịch vẫn còn quá nhỏ, không đủ bù đắp cho chi phí vận hành -> dẫn đến việc đào coin không còn lời nữa.
9. Kết quả của sự phát triển bất cân xứng này sẽ khiến toàn bộ hệ thống phát triển mất cân bằng, dẫn đến sự thất vọng, chậm phát triển của hệ thống trong 1 thời gian.
10. Vậy máy đào có chết không? Vai trò của máy đào sẽ không bao giờ chết. Theo lý thuyết thì khi không còn lời thì lượng máy đào sẽ giảm dần, hashrate sẽ tụt dẫn đến độ khó giảm nhưng thực tế cho thấy độ khó vẫn tăng đều đặn. Bitcoin một khi còn sử dụng PoW thì vẫn cần máy đào để xác thực giao dịch. Vai trò của máy đào vẫn luôn có trong PoW tuy nhiên CÁI MÁY MÀ BẠN ĐÃ MUA SẼ THÀNH CỤC SẮT VỤN do cũ kỹ, lạc hậu, năng lực tính toán không thể cạnh tranh với các máy mạnh hơn trong tương lai.
11. Làn sóng máy đào tiếp theo sẽ bùng nổ khi nào? Có 2 trường hợp có thể xảy ra
– Khi xuất hiện máy đào khác mạnh hơn máy hiện tại nhiều lần, và bài toán lợi nhuận / chi phí đủ hấp dẫn thợ đào.
– Khi “phí giao dịch” đủ lớn để là nguồn thu nhập chính.
12. Có nên đầu tư máy đào Bitcoin nữa hay không? Câu trả lời là không. Lý do như sau:
– Còn tổng cộng 3,706,600 BTC nữa để đào, còn 1,081,600 BTC nữa là đến lượt halving (chia 2 block reward) kế tiếp (T5/2020)
– Việc đào coin phải tốn thời gian, trong khi đó độ khó luôn tăng khủng, thị trường luôn có người muốn nhảy vô đào. Lượng coin mà bạn đào được sẽ ít dần theo thời gian
Kết luận: Quá rủi ro để đầu tư mới. Trâu cày sẽ không chết, nhưng không dành cho người nhỏ lẻ mới tham gia. Nếu bạn muốn có Bitcoin, mua là lựa chọn tốt nhất.
