Phần 1: Ta thấy gì từ vụ rải hàng trăm miếng đinh dọc quốc lộ 1?
Nếu chỉ đơn giản rằng sửa đổi luật, quy định hành vi rải đinh là hành vi
(1) gây hại, hư hỏng tài sản
(2) gây tổn thương đến sức khỏe và tính mạng của người khác -> xử lý hình sự hành vi rải đinh thì sẽ dễ dàng dẹp nạn đinh tặc.
Nhưng tại sao người ta chưa làm thế?
Link báo: https://tuoitre.vn/vua-ra-quan-quet-dinh-rai-doc-quoc-lo…
1. Luật pháp là bộ tiêu chuẩn chung về những về những giới hạn mà nếu vượt qua thì người vi phạm sẽ bị trừng phạt ở nhiều cấp độ khác nhau. Luật pháp có tác dụng điều tiết hành vi xã hội vì
+ Người ta sẽ nghĩ đến hậu quả bị trừng phạt và cân nhắc khi phạm tội
+ Người khác nhìn vào làm gương khi thấy trừng phạt thích đáng dành cho người có hành vi phạm tội.
2. Để sửa luật liên quan đến hành vi rải đinh, người ta cần phải làm 1 nghiên cứu, thống kê hiện trạng rải đinh, các tổn thất về kinh tế, thiệt hại về tính mạng. Sau đó trình lên nhóm làm luật để đưa kiến nghị sửa đổi luật. Tiếp đến là trình quốc hội phê duyệt. Sau khi được duyệt thì sẽ có văn bản cập nhật, thông báo đến 1 thời điểm nào đó sẽ áp dụng vào trong đời sống xã hội. Câu hỏi: vậy ai sẽ làm tất cả những việc đó? Lúc này quy trình kia khiến mọi thứ trở thành gánh nặng để sửa đổi luật, 1 hành vi đáng lên án nhưng thằng phạm tội dễ dàng nhởn nhơ, bất quá bị phạt hành chính là xong, từ đó dấy lên suy nghĩ “tao đóng mỗi tháng 1 triệu cũng được”
3. Thuở nhỏ, chúng ta đã từng xem phim “Bao Công”, nói về vị quan có tài xử án (mặc dù hầu hết các vụ án của ổng là sản phẩm dân gian). Các câu chuyện kỳ án của Bao Công thể hiện mơ ước của con người về việc xử án công bằng (mà đã là mơ ước thì những chuyện xảy ra nó ko như mơ). Thực tế, bộ luật đầu tiên trên thế giới là Hammurabi đã ra đời vào khoảng năm 1870 TCN, nhiều tàn tích của nó (các phiến đá) vẫn còn hiện diện đến ngày nay.
4. Vì sao cần Bộ luật? Vì những cá nhân tốt (vua/quan, tầng lớp thống trị nói chung) chỉ chiếm thiểu số. Loài người cần Bộ luật chứ không thể dựa vào 1 năng lực của 1 cá nhân nào đó. Dĩ nhiên nó không thể hợp lý tuyệt đối trong mọi tình huống nhưng nó áp dụng được cho số đông xã hội, đáp ứng các tiêu chí về
(1) dễ triển khai
(2) không phụ thuộc con người
(3) có thể áp dụng cho rất nhiều trường hợp.
5. Luật pháp có tính chất răn đe, phòng chống các hành vi phạm tội nhưng có rất nhiều bên dựa vào việc hiểu rõ những hạn chế của luật pháp mà sẵn sàng vượt rào hoặc lựa chọn trả giá ít nhất có thể khi họ cố tình làm 1 việc sai pháp luật. Thực tế, cách hành văn của luật chỉ có tính chất tổng quát, không đủ bối cảnh cụ thể (context) cho nên có rất nhiều văn bản hướng dẫn, mô tả về cách thức áp dụng luật như thế nào.
